The Shape of Polish Healthcare – a Decision Yet to Be Made.

The Working Group on ‘the health care system’ set up by the Minister of Health has not completed its mission yet, however, some initial, leaked, information seems to confirm what was generally expected.

This includes health insurance contribution deducted from Personal Income Tax to be replaced by … a share of personal income tax. The special-purpose assets remain, however, it is still unclear whether the Central Office of the National Health Fund will be functionally replaced by appropriate departments in the Ministry of Health or by specialised agencies established for this purpose. As it may be concluded from other announcements made, entitlement to health care is to be linked to the place of residence under the so-called citizenship entitlement to healthcare benefits.

It is not an entirely new idea for those following the state’s healthcare policy. In 1998 Professor Leszek Balcerowicz, the then Deputy Prime Minister and the Finance Minister from the liberal Freedom Union (Unia Wolności, UW- a liberal democratic political party in Poland no longer existing but many of its former members are in opposition parties now) proposed such a path for one of the four memorable reforms of the government led by Professor Jerzy Buzek. However, another concept prevailed – that of the right-wing Solidarity Electoral Action (Akcja Wyborcza Solidarność, AWS), from which at least some politicians of the Right and Justice party (Prawo i Sprawiedliwość, PiS), currently in power, belong and which consisted of establishing Sickness Insurance Funds – 16 funds dependent on provincial self-government authorities and a central entity for the officers and employees of the Ministry of the Interior and the Ministry of National Defence.

It seems, however, that at least in the current parliamentary term the concept of a health insurance institution independent from the government has not come back together with the people who built the system not even two decades ago. It is worth noticing that since the beginning of the National Health Fund’s existence each successive government reduced the powers of the public payer, consistently limited its competences and centralised decision making in the hands of the Minister of Health. The current proposal should be perceived rather as ‘dotting the i’s and crossing the t’s’ in the process begun 13 years ago by the government of Leszek Miller.

Problems and challenges:

• In order to maintain the current level of revenue it will be necessary to increase the nominal value of personal income tax by at least 1%, which despite being only an accounting operation will be difficulto implement on a political level. An alternative solution would be to include the changes in a broader reform of the tax and insurance system reform (encompassing contributions paid to the Social Insurance Institution (Zakład Ubezpieczeń Spolecznych, ZUS) and increasing progression in the personal income tax.
• The tax administration’s efficiency in Poland is amongst the lowest in OECD countries with its current cost reaching 1.6% of the amount of the tax collected. It will be necessary to improve the quality of the tax offices’ work in order to ensure sustainable tax revenues in the medium-term.
• Replacing the entitlement to healthcare based on the insurance with one based on citizenship and place of residence is more likely to discourage participation of the potential employees in the labour market. It also poses serious technical challenges resulting from quite high migration and mobility of Polish citizens.
• Increasing dependence on the state budget may have even further consequences. So far the Fund’s distinct legal personality and its own financial plan have acted as a specific buffer in the context of the macroeconomic situation of hospitals and primary health centres. In the time of acceleration of economic growth the increase of the funds was spread over the period, whereas during the economic downturn the reserve funds served as a cushion. The funds that were not used in a given year were not lost but could be used in the following year. These elements that allow the flexible management of the funding system may be now lacking, and, moreover, a considerably greater pressure may be exerted by other ministries, especially those dealing with social issues, when it comes to financial planning. As long as we are enjoying satisfactory economic growth, the threats mentioned above remain purely theoretical. Nevertheless, should the Polish economy slow down or, even worse, fall into recession, then the Minister of Health may be in an even more difficult and weaker position than he is now.

Jaki system – decyzje przed nami

Praca Zespołu „systemowego” powołanego przez Ministra Zdrowia jeszcze trwają, ale są już pierwsze przecieki, zgodne zresztą z oczekiwaniami. Oto składkę ubezpieczeniową odliczaną od podatku (PIT) ma zastąpić … udział w podatku od osób fizycznych. Fundusz celowy pozostaje, jakkolwiek czy Centralę NFZ zastąpią w funkcji stosowne departamenty w Ministerstwie Zdrowia czy też specjalne agencje powołane w tym celu, nie jest jeszcze jasne. Uprawnienie do świadczeń, co wynika także z innych zapowiedzi, ma być oparte na zasadzie miejsca zamieszkania, jako tzw. obywatelski tytuł do świadczeń.

Dla śledzących politykę zdrowotną państwa pomysł nie jest do końca nowy. W 1998 roku, prof. Leszek Balcerowicz, ówczesny wicepremier i minister finansów z liberalnej Unii Wolności proponował taką właśnie ścieżkę dla jednej z 4 pamiętnych reform rządu premiera prof. Jerzego Buzka. Zwyciężyła jednak koncepcja prawicowego AWS, z którego wywodzi się przynajmniej część polityków Prawa i Sprawiedliwości (obecnej partii rządzącej), budowy Kas Chorych – 16 zależnych od władz samorządów wojewódzkich i jednej centralnej dla funkcjonariuszy oraz pracowników resortów spraw wewnętrznych i obrony narodowej.

Wygląda jednak na to, że przynajmniej w obecnie rozpoczętej kadencji parlamentu idea niezależnych od rządu instytucji ubezpieczenia zdrowotnego nie wróciła wraz z osobami budującymi ten system niecałe 20 lat temu. Warto przy tym zauważyć, że od samego momentu powstania Narodowego Funduszu Zdrowia, każdy kolejny rząd zmniejszał uprawnienia płatnika, konsekwentnie ograniczał jego kompetencje i centralizował decyzje w rękach Ministra Zdrowia. Obecna propozycja to raczej postawienie kropki nad „i” w procesie rozpoczętym 13 lat temu przez rząd Leszka Millera.

Problemy i wyzwania :

• W celu zachowania poziomu obecnych przychodów konieczne będzie nominalne podniesienie podatku (PIT) o co najmniej 1%, co mimo, że jest jedynie operacją księgową będzie trudne politycznie do przeprowadzenia. Alternatywą jest włączenie zmian do większej reformy podatkowo-składkowej (obejmującej też składki na ZUS) i zwiększenia progresji w podatkach osobistych.
• Efektywność administracji skarbowej jest w Polsce jedną z najniższych w krajach OECD, która kosztuje już obecnie 1,6% zbieranych w podatkach pieniędzy. W celu średnioterminowego zapewnienia przychodów konieczne też będzie poprawienie jakości pracy urzędów skarbowych.
• Zastąpienie ubezpieczeniowego tytułu do świadczeń obywatelskim, opartym na miejscu zamieszkania, w większym stopniu może zdemotywować potencjalnych pracowników do aktywności zawodowej. Powoduje także poważne wyzwanie techniczne z powodu dość dużej migracji i mobilności obywateli naszego kraju.
• Pogłębienie zależności od budżetu państwa może mieć jeszcze dalsze konsekwencje. Do tej pory odrębna osobowość prawna i własny plan finansowy zapewniały swoiste buforowanie sytuacji makroekonomicznej szpitali i przychodni. W przypadku przyspieszeń wzrostu przyrost środków był rozłożony w czasie, spowolnienia zaś były łagodzone środkami rezerwowymi. Środki niewykorzystane w danym roku nie przepadały, tylko mogły być wykorzystane w kolejnym okresie. Tych elementów uelastyczniających zarządzanie finansami może zabraknąć a dodatkowo może pojawić się znacząco większa presja przy planowaniu finansów ze strony innych, zwłaszcza społecznych resortów w rządzie. Dopóki przyzwoity wzrost gospodarczy trwa, powyższe zagrożenia pozostają teoretycznymi, jednak w przypadku pojawienia się spowolnienia gospodarczego lub w jeszcze gorszej ewentualności, recesji, pozycja Ministra Zdrowia może być jeszcze trudniejsza i słabsza niż obecnie.

And another vodka for me, luv …

Alcohol, quite wrongly, remains outside the mainstream of public health in Poland. Whereas, despite the fact that alcohol consumption fell slightly soon after democratic changes had taken place, we have been watching another regression since 2001.

Not only for health reasons but rather thanks to local self-government activists, the issue of limiting access to alcohol through laws has surfaced up again. The presidents, the mayors and the members of the city councils are not so much motivated by potential health benefits but the pressure exerted by the citizens who experience the disadvantages resulting from 24 hours a day alcohol sale or too close proximity of alcohol outlets to schools. The authorities and the opposition quite unanimously agree that local self-governments should be given larger powers to decide on the number of outlets in the area.

This solution is bound to be resisted by salespeople as their budget relies on alcohol sale. Certainly, some consumers will object too. At the same time, the goal of reducing alcohol consumption, which would be undoubtedly achieved (numerous studies and observations have been conducted to prove this argument), is most legitimate and laudable.

It is my view, however, that the draft act is too administrative in its nature. Honourable Members and the Association of Polish Cities, being the co-originators of the changes, should consider a larger contribution of the economic factors. I particularly mean increasing the fee for issuing an alcohol license (generally known as the ‘cork’ tax) and providing its flexibility depending on local conditions. Especially the sales during the evening and night hours, and during the holidays should be taxed much more heavily than in the case of ‘regular’ outlets open, for instance, till 6 p.m.

This is the way not to make alcohol business a part of the underground economy as it took place during the communist era, to maintain or even increase the municipal financing of prevention programmes while the salespeople will still have a choice and carry out calculation whether to continue sales, increase prices or give up on these products. Either way, the consumption of alcohol will fall - thus benefiting the health of Polish citizens.

I jeszcze wódeczkę Pani poda łaskawie …

Alkohol, zupełnie niesłusznie, pozostaje poza głównym nurtem zainteresowania zdrowia publicznego w Polsce. Tymczasem, mimo, że zaraz po przemianach demokratycznych konsumpcja alkoholu lekko spadła, od 2001 roku obserwujemy ponownie regres (statystyki OECD).

Z przyczyn nie tylko zdrowotnych a raczej za sprawą działaczy samorządowych powrócił temat ustawowego zmniejszenia poziomu dostępności alkoholu. Prezydenci, burmistrzowie czy radni nie tyle są motywowani względami zdrowotnymi co presją mieszkańców, odczuwających niedogodności nocnej sprzedaży alkoholu czy zbyt bliskiego sąsiedztwa punktów sprzedaży ze szkołami. Rządzący dość zgodnie z opozycją (za Głosem Wielkopolskim) chcą dać większe uprawnienia samorządom w określaniu liczby miejsc sprzedaży.

Rozwiązanie takie z pewnością wzbudzi opór ponieważ dla handlowców jest to jeden z istotnych punktów w ich budżetach. Także część konsumentów będzie zapewne protestować. Jednocześnie cel, jakim jest ograniczenie spożycie alkoholu, który niewątpliwie (na poparcie tej tezy przeprowadzono szereg badań i obserwacji) zostałby osiągnięty, jest jak najbardziej słuszny.

Uważam jednak, że sam projekt ustawy ma charakter zbyt administracyjny. Szanowni posłowie a także Związek Miast Polskich, jako współinicjator zmian, rozważyć powinni większy udział czynników ekonomicznych. W szczególności mam na myśli zwiększenie opłaty za prowadzenie sprzedaży (znanej powszechnie jako podatek „korkowy”) i jej uelastycznienie, w zależności od lokalnych uwarunkowań. W szczególności sprzedaż w godzinach wieczornych, nocnych i dni świąteczne powinna być zdecydowanie wyższa od „zwykłych” punktów, działających np. do 18:00.

W ten sposób sprzedaż alkoholu nie zejdzie, jak w PRL, do gospodarczego podziemia, gminy utrzymają lub nawet zwiększą środki na profilaktykę a handlowcy będą mieli wybór i przeprowadzą kalkulację: utrzymać sprzedaż, podnieść ceny sprzedawanych wyrobów czy zrezygnować z tego asortymentu. W każdym przypadku konsumpcja spadnie, z pożytkiem dla zdrowia Polaków.

Good morning, Dzień dobry,

The idea to start a blog on public health has been ‘percolating through my cortex (neocortex ;) )‘ for a long time. The first day of spring, Palm Sunday and the first week of being released from the burden of ‘a bit’ limiting public duties seem to be the best moment to start writing.
I invite those who are interested in broadly understood public health, health policies and health care organisation, and promise posts that will be quite regular, not too long and up-to-date . I am not afraid of criticism, I even invite it as it will help me to develop myself and develop this blog.